جشن میلاد پیامبر(ص)
جشن میلاد پیامبر(ص) به مراسم‌هایی اشاره دارد که در سالروز ولادت پیامبر اسلام برگزار می‌گردد. شیعیان و اهل‌سنت، روز میلاد پیامبر(ص) را جشن می‌گیرند اما وهابی‌ها آن را بدعت می‌دانند چراکه در زمان پیامبر(ص) و صحابه چنین جشن‌هایی برگزار نشده است. عالمان مسلمان در پاسخ وهابیان گفته‌اند هرچند در زمان پیامبر(ص) و صحابه جشن میلاد پیامبر(ص) برگزار نشده اما در شرع از آن نهی نشده است از این‌رو برپایی جشن میلاد برای پیامبر نه تنها بدعت نیست بلکه برای بزرگداشت او مطلوب هم خواهد بود. همچنین برای مشروعیت برپایی جشن میلاد النبی به آیاتی از قرآن و نیز مفاهیم قرآنی استناد شده که به بزرگداشت پیامبر و محبت به او سفارش کرده است.
گزارش‌های تاریخی از قرن چهارم قمری و پس از آن وجود دارد که مسلمانان روز میلاد را جشن می‌گرفتند. همچنین اهالی مکه در سالروز ولادت پیامبر در محل ولادت او تجمع می‌کردند و به دعا و ذکر می‌پرداختند و به او تبرک می‌جستند تا اینکه در حکومت آل سعود این مکان تخریب شد.
شیعیان، ۱۷ ربیع‌الاول و اهل سنت، ۱۲ ربیع‌الاول را روز ولادت پیامبر اسلام می‌دانند. علمای شیعه صدقه دادن، انجام امور خیر، شاد کردن مؤمنان و... را در این روز مستحب می‌دانند. اهل سنت نیز هدیه دادن و اطعام فقرا را برای بزرگداشت پیامبر اسلام در این روز سفارش کرده‌اند. از این رو مسلمانان در کشورهای مختلف در روز میلاد پیامبر جشن برپا می‌کنند. این روز در ایران، افغانستان، عراق، هندوستان، پاکستان، اندونزی و مصر تعطیل رسمی است.
اهمیت و تاریخچه
جشن میلاد النبی به مراسم‌هایی اشاره دارد که در سالروز ولادت پیامبر اکرم برگزار می‌شود. جایز بودن یا عدم جواز برپایی جشن میلادالنبی از اختلافات مسلمانان با وهابیان است. از نظر مسلمانان برپایی جشن میلادالنبی جایز است. از این‌رو مسلمانان در کشورهای مختلف، با برپایی آیین‌ها و مراسم‌هایی روز میلاد پیامبر را گرامی می‌دارند. همچنین روز میلاد پیامبر اسلام در برخی کشورها از جمله اندونزی، ایران، هندوستان، پاکستان، مصر و... تعطیل رسمی است. اما وهابیان برپایی جشن میلاد النبی را بدعت و حرام می‌دانند.
تاریخچه برگزاری جشن در سالروز میلاد پیامبر به قرن‌های چهارم و پنجم قمری برمی‌گردد. احمد بن علی مقریزی تاریخ‌نگار قرن نهم قمری از رواج جشن میلادالنبی در حکومت فاطمیان (۲۹۷-۵۶۷ق) در مصر یاد کرده است. همچنین به گزارش منابع تاریخی، مظفرالدین کَوکُبری (درگذشته ۶۳۰ق) فرمانده صلاح‌الدین ایوبی و حاکم اِربِل در ماه ربیع الاول جشن میلادالنبی برگزار می‌کرد.
آيا جشن میلادالنبی بدعت است؟
وهابیان، برگزاری جشن میلاد برای پیامبر اسلام را بدعت می‌دانند. عبدالعزیز بن باز از وهابیان، جشن گرفتن برای میلاد پیامبر اسلام را بدعت تلقی کرده است. عالمان سلفی، شرکت در این جشن‌ها، نشستن در محل برگزاری جشن و یا خوردن شیرینی‌های آن را حرام می‌دانند. همچنین برخی از نویسندگان آنها به برگزارکنندگان جشن میلاد پیامبر نسبت فسق، بی‌دین و... می‌دهند. دلیل وهابیان در بدعت دانستن جشن میلادالنبی این است که چنین مراسمی در زمان پیامبر اسلام و صحابه برگزار نشده است.
پاسخ عالمان شیعه و سنی
از نظر مخالفان اگرچه مستقیما درباره میلاد پیامبر مطلبی در شرع نیامده، اما آیات قرآن، برگزاری این جشن را تأیید می‌کند. آنان از مفاهیم کلی قرآن همچون لزوم مهرورزی به پیامبر(ص) و ضرورت بزرگداشت او بر مشروعیت برگزاری جشن میلاد پیامبر استفاده کرده‌اند. به گفته جعفر سبحانی عالم شیعه، برگزاری جشن میلاد پیامبر(ع) ابراز محبت به اوست؛ محبتی که قرآن به آن دستور داده است. همچنین با استناد به آیات پایانی سوره مائده که بر اساس آن حضرت عیسی(ع) روزی را که مائده آسمانی بر حواریون نازل شد جشن گرفت و همچنان مسیحیان آن روز را جشن می‌گیرند، معتقد است که روز میلاد پیامبر را باید جشن گرفت چرا که پپامبر، دنیا را از بت‌پرستی و جهالت نجات داد و این نعمت بالاتر از مائده آسمانی برای حواریون است.
بزرگان اهل سنت مانند: سری سقطی م۲۵۳، جنیدی بغدادی م۲۹۷، امام یافعی م ۷۶۸ق، حسن بن عمر بن حبیب م ۷۷۹ق. هر یک با تعابیر مختلف اظهار شادمانی و برگزاری جشن برای میلاد پیامبر(ص) را کاری نیکو، راهی برای رسیدن به ایمان، و بهره مندی از نعمت های بهشت و...دانسته‌اند.
یوسف قَرضاوی م ۱۴۴۴ق از عالمان معاصر اهل سنت، با استدلال به آیات قرآن، برگزاری جشن میلاد پیامبر را جائز دانسته است. او معتقد است برگزاری مراسم برای میلاد پیامبر و وقایع دیگر اسلامی، در واقع یادآوری نعمت‌هایی است که خداوند به مسلمانان اعطا کرده و این یادآوری، نه تنها بدعت و حرام نیست بلکه مطلوب نیز هست. به گفته طاهر قادری از عالمان اهل سنت، انجام هر عمل مباحی که در شریعت منع نشده و تبدیل به فرهنگ جامعه شده و هدف آن نیز اظهار خوشحالی به مناسبت ولادت پیامبر اسلام باشد، اشکالی ندارد.
بر پایه روایتی که در کتاب اقبال الاعمال نقل شده روزه گرفتن در روز ولادت پیامبر اسلام، ثواب روزه یک سال روزه را دارد. همچنین علمای شیعه صدقه دادن، زیارت زیارتگاه‌ها انجام امور خیر، شاد کردن مؤمنان و... را نیز در این روز مستحب می‌دانند. در روایات شیعه، نماز خاصی برای روز میلاد پیامبر(ص) نقل شده است. اهل‌سنت، سخنرانی درباره پیامبر(ص)، تلاوت قرآن، صله رحم، هدیه دادن، و اطعام فقرا را برای بزرگداشت پیامبر اسلام در این روز سفارش کرده‌اند.
زمان و مکان ولادت
درباره تاریخ ولادت پیامبر اختلاف وجود دارد.معروف میان علمای شیعه، ۱۷ ربیع‌الاول و مشهور میان اهل سنت، ۱۲ ربیع‌الاول است. فاصله این دو تاریخ را به هفته وحدت بین شیعه و سنی نام‌گذاری شده است.
پیامبر اسلام(ص) در خانه‌ای در شعب ابی‌طالب به دنیا آمد. به گفته محمد بن عمر بَحرَق عالم شافعی درگذشته ۹۳۰ق، اهالی مکه در شب میلاد پیامبر در مکان ولادت او جمع می‌شدند و به ذکر و دعا می‌پرداختند و به او تبرک می‌جستند. همچنین علامه مجلسی، محدث قرن یازدهم، نقل می‌کند که در زمان او مکانی به این نام در مکه وجود داشته و مردم آن را زیارت می‌کردند.این بنا تا زمان آغاز حکومت آل‌سعود بر حجاز، باقی بود. آنها به جهت اعتقادات مذهب وهابیت مبنی بر ممنوعیت تبرک جستن به آثار پیامبران و صالحان، آن‌جا را تخریب کردند.
تک‌نگاری
درباره اثبات مشروعیت جشن میلاد پیامبر(ع) کتاب‌هایی نوشته شده است برخی از آنها عبارتند از:
- البیان النبوی عن فضل الاحتفال بمولد النبوی اثر محمود احمد الزین است که با هدف اثبات مشروعیت جشن میلاد پیامبر و دفع شبهات پیرامون آن به زبان عربی نوشته شده است. نویسنده در این کتاب به این نتیجه رسیده است که فقیهان و محدثان اهل سنت جشن میلاد النبی را مستحب می‌دانند. انتشارات دار البحوث للدراسات الاسلامية دوبی این کتاب را در سال ۱۴۲۶ق منتشر کرده است.
- جشن میلاد پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم اثر عبدالرحیم موسوی با هدف اثبات مشروعیت جشن میلاد پیامبر و نقد دیدگاه مخالفان به زبان فارسی نوشته شده است. از نظر نویسنده برپایی جشن میلاد از مصادیق وجوب احترام به پیامبر است. این کتاب، جلد ۲۵ از مجموعه در مکتب اهل بیت است که انتشارات مجمع جهانی اهل‌بیت آن را درسال ۱۳۹۰ش در ۵۷ صفحه منتشر کرده است.
نگارخانه
پانویس
- ↑ ، خبرگزاری ایکنا.
- ↑
- ↑
- ↑
- ↑ ، عيد المولد النبوى الشريف.
- ↑ ، قدس‌آنلاین.
- ↑ الدویش، فتاوی اللجنة الدائمة، ریاض، ج۳، ص۲۹.
- ↑ مقریزی، المواعظ و الاعتبار، ۱۴۱۸ق. ج۲، ص۴۳۶.
- ↑ ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۱۳، ص۱۳۷؛ مقریزی، السلوک لمعرفة دول الملوک، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۳۶۸.
- ↑ الدویش، فتاوی اللجنة الدائمة، ریاض، ج۳، ص۲۹.
- ↑ ، سایت بن‌باز.
- ↑ شحاتة، المولد النبوی...، اسکندریه، ص۱۱۶.
- ↑ دبیری، جشن میلاد رسول الله(ص)، ۱۴۳۷ق، ص۹.
- ↑ ، سایت بن‌باز.
- ↑ کریمی سلیمی، «جشن و سرور در میلاد پیامبر گرامی(ص) از دیدگاه قرآن و سنت»، ص۱۲۶.
- ↑ سوره توبه، آیه۲۳.
- ↑ سوره اعراف، آیه۱۵۷.
- ↑ کریمی سلیمی، «جشن و سرور در میلاد پیامبر گرامی(ص) از دیدگاه قرآن و سنت»، ص۱۲۷-۱۳۲.
- ↑ ، سایت شفقنا.
- ↑ ، سایت شفقنا.
- ↑ خبرگزاری رسمی حوزه/
- ↑ ، سایت یوسف قرضاوی.
- ↑ ، سلام اون لاين.
- ↑ قادری، کیا میلاد النبی منانا بدعت ہے، ۲۰۰۸م، ص۱۵ و ۱۷.
- ↑ سید ابن طاووس، إقبال الأعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۶۰۳.
- ↑ شیخ طوسی، مصباح المتهجد، تهران، ج۲، ص۷۹۱.
- ↑ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۵، ص۳۵۹.
- ↑ سید ابن طاووس، إقبال الأعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۶۱۱ - ۶۱۲.
- ↑ ، سایت بوابه الازهر.
- ↑ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۶۲.
- ↑ سبحانی، فروغ ابدیت، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۱۵۱.
- ↑ نگاه کنید به امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۷۸ش، ج۱۵، ص۴۴۰ و ۴۵۵.
- ↑ مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۶.
- ↑ بَحرَق، حدائق الانوار، ۱۴۰۹ق، ص۱۵۰.
- ↑ مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۵، ص۱۷۴.
- ↑ عاملی، الصحیح من سیره النبی، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۱۴۷.
- ↑ ، پایگاه تخصصی وهابیت‌پژوهی و جریان‌های سلفی.
- ↑ . سایت مجمع جهانی اهل‌بیت.
منابع
- ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م.
- امام خمینی، سید روح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۸ش.
- آل‌الشیخ، عیون الرسائل والأجوبة علی المسائل، محقق: حسین محمد بوا، ریاض، بی‌تا.
- بحرق، محمد بن عمر، حدائق الانوار و مطالع الاسرار فی سیرة النبی المختار، تحقیق محمد غساق نصوح عزقول، جده، دار المنهاج، ۱۴۱۹ق.
- ، سایت مجمع جهانی اهل‌بیت، مشاهده ۲۷ مهر ۱۴۰۰ش.
- الدویش، احمد بن عبدالرزاق، فتاوی اللجنة الدائمة، ریاض، رئاسة إدارة البحوث العلمیة والإفتاء، بی‌تا.
- دبیری، جشن میلاد رسول الله(ص)، کتابخانه عقیده، ۱۴۳۷ق.
- سبحانی، جعفر، فروغ ابدیت، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۰ش.
- سید ابن طاووس، علی بن موسی، الإقبال بالأعمال الحسنة، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
- شیخ طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، تهران، المکتبة الإسلامیة، بی‌تا.
- شحاتة، محمد صقر، المولد النبوی... هل نحتفل؟، اسکندریه، دارالخلفاء الراشدین، بی‌تا.
- عاملی، سید جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، مؤسسه علمی و فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۸۵ش/۱۴۲۶ق.
- «»، تاریخ بازدید: ۲۰ دی ۱۳۹۷ش.
- قادری، محمدطاهر، کیا میلاد النبی منانا بدعت ہے، لاهور، منهاج القرآن، ۲۰۰۸م.
- کریمی سلیمی، محمدمهدی، «جشن و سرور در میلاد پیامبر گرامی(ص) از دیدگاه قرآن و سنت»، مجله کلام اسلامی، شماره۶۹، بهار۱۳۸۸ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
- مجلسی، محمدباقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، محقق و مصحح: سید هاشم رسولی، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.
- مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق: اسعد داغر، قم، دارالهجرة، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
- مقریزی، احمد بن علی، السوک لمعرفة دول الملوک، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق/۱۹۹۷م.
- مقریزی، احمد بن علی، المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، حواشی خلیل المنصور، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق/۱۹۹۸م.
- مقریزی، احمد بن علی، امتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، تحقیق: محمد عبدالحمید نمیسی، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.
پیوند به بیرون